Is de Achterhoek wel krimpbestendig? Dit was de centrale vraag die Frans Boekema opwierp tijdens de laatste avond van een Achterhoekse leerkring, op 25 februari in het gemeentehuis van Doetinchem. Volgens Boekema kan de Achterhoek alleen krimpbestendig worden als het lukt om samenwerking tot stand te brengen tussen overheid, ondernemers, organisaties en onderzoekers. Bovendien moet de verborgen kracht van de Achterhoek, de innovatieve en duurzame maakindustrie, tot motor van de economische ontwikkeling gemaakt worden.

Doel van de leerkring is om met Achterhoekse gemeenteraadsleden en Gelderse Statenleden in gesprek te gaan over de gevolgen van de bevolkingsontwikkeling in de Achterhoek. Tijdens deze laatste avond kwam het behouden en ontwikkelen van een vitale economie en arbeidsmarkt in de Achterhoek aan bod. 

Drie deskundigen namen het woord. Naast hoogleraar regionale en stedelijke economie Frans Boekema waren dat Henk Korten, arbeidsmarktonderzoeker bij het UWV Werkbedrijf en Martin Stor, directeur van het Achterhoekse Centrum voor Technologie. Alle drie benadrukten dat de Achterhoek op dit moment economisch in zwaar weer zit, maar dat de regio ook kansen biedt. Zo zit er veel innovatie en samenwerkingskracht in de Achterhoek. Om die kansen te grijpen moet de Achterhoek leren van andere regio’s, zoals Eindhoven, Rivierenland, Venlo en Zeeuws-Vlaanderen. Deze regio’s hebben zich een duidelijk, onderscheidend en vooral richtinggevend profiel aangemeten wat een nieuwe ontwikkeling van de regionale economie opleverde. 

Boekema bracht ook duidelijk naar voren dat in de Achterhoek veel bedrijven actief zijn die binnen hun sector tot de top van de wereld behoren, maar die tegelijkertijd binnen én buiten de regio nauwelijks bekend zijn. Dit betreft vooral bedrijven in de innovatieve en duurzame maakindustrie. “Het is voor de economische ontwikkeling van de regio van essentieel belang om de kracht van deze bedrijven nog meer te benutten, door te komen tot een specialisatiestrategie voor de Achterhoek”, aldus Boekema. Brainport Regio Eindhoven is een goed voorbeeld van zo’n specialisatie, waarbij de regio zich heeft toegelegd op toptechnologie en er sprake is van een intensieve ‘triple helix’ samenwerking tussen bedrijfsleven, kennis- en onderwijsinstellingen en overheid. Eén van de opties voor de Achterhoek om dit mogelijk te maken is volgens Boekema een investeringsfonds op te richten met geld van vermogende particulieren en bedrijven uit de regio, om de kredietverstrekking vlot te trekken. 

Volgens de hoogleraar is de Achterhoek veel te bescheiden en doet de regio daarom te weinig met haar ‘pareltjes’. Als uitsmijter deed hij daarom een oproep: “Achterhoek, kom uit je schulp en durf uit te dragen dat de Achterhoek een hightech-regio is!”

Muzikant Bart Kiers sloot de avond af met een muzikale samenvatting getiteld “D’r An!”.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken organiseert deze leerkring samen met de provincie Gelderland en de Regio Achterhoek in het kader van de Achterhoek Agenda 2020.

Download hieronder de presentaties van de deskundigen en bekijk een video-impressie van de avond:
Presentatie Frans Boekema
Presentatie Arbeidsmarkt februari 2013

Henk Aalderink is verkozen tot Beste Lokale Bestuurder 2012. Vier Achterhoekse bestuurders stonden in de voorgaande jaren in de toptien van de verkiezing die Binnenlands Bestuur jaarlijks houdt. Eerder werd Henk Aalderink verkozen tot EuroNederlander 2012. Regio Achterhoek feliciteert de heer Aalderink van harte met de uitverkiezing! Lees het artikel van Binnenlands Bestuur

Tijdens het symposium ‘Achterhoek in Beweging’ eind 2012 werd het idee voor ‘Gemeente Vitaal’ gepresenteerd met als doel een vitale Achterhoekse bevolking. Het is een programma waarbij mensen op een eenvoudige en gezellige manier aan hun conditie werken met behulp van een stappenteller. Het project begon in Winterswijk, loopt sinds januari ook in Doetinchem en start half februari in Aalten. Bedenker Marcel Teunissen van WellKomCS vertel: “Het is een heel simpele en tegelijk heel doeltreffende manier om mensen aan hun conditie te laten werken. Lopen is uitstekend voor de conditie én voor de algehele gezondheid. De meeste mensen halen normaal gesproken de norm van tienduizend stappen (of een vergelijkbare inspanning) per dag niet. Het is toch wel zo’n zeven kilometer lopen! Daarom dit project. Voor een klein bedrag doe je mee, krijg je een stappenteller en loop je daarmee virtueel naar Parijs. Onderweg doe je allerlei contacten op via het activiteitenprogramma, waardoor de reis ook nog eens gezellig en uitdagend wordt. Je kunt  bijvoorbeeld in teamverband deelnemen. Maar niets hoeft! Wie alleen met zichzelf een wedstrijd wil  houden, is ook van harte welkom. Meedoen kan nog steeds. Ga naar www.doetinchemvitaal.nl  en www.aaltenvitaal.nl  In Winterswijk start in maart een nieuwe loop. Uit een enquête blijkt dat 80% van de Winterswijkse deelnemers meer is gaan bewegen en dat 87% een vervolg wil op Winterswijk Vitaal 1.0. En dat komt er dus. Kijk hiervoor op www.winterswijkvitaal.nl

Sinds februari 2013 schuift in elke werkplaats van de Achterhoek Agenda 2020 een vertegenwoordiger namens de Samenwerkende Industriële Kringen Achterhoek (SIKA) aan. Voor de vier werkplaatsen zijn dit achtereenvolgens:

Innovatieve & duurzame economie
Paul Stortelder, eigenaar/ directeur Wopereis Staalbouw BV Doetinchem en voorzitter van de Bedrijvenkring Bronckhorst (BKB). [geen foto beschikbaar]

Slim & snel verbinden

Marco Willemsen, mede-eigenaar van full-service internet- en communicatiebureau Frontis in Varsseveld.

Vitale leefomgeving

Koen Knufing, directeur bij Marku Bouw BV in Lichtenvoorde en voorzitter van de Industriële Kring Groenlo-Lichtenvoorde (IKGL).

Kansrijk platteland 

Helma Bulten-Winters, makelaar bij De Horsten Makelaars in Doetinchem en adviseur bij IG&D Doetinchem.

Het Algemeen Bestuur van Regio Achterhoek heeft op 23 januari gesproken over het voorstel aan de provincie Gelderland voor de tweede tranche van het Regiocontract. Gekozen is voor een samenhangend programma om de toekomstbestendigheid van een aantal kernen te vergroten. Het Algemeen Bestuur zal de provincie voorstellen om samen te investeren in de kernen van Aalten, Neede en Groenlo. In Montferland wordt het project ‘Kiemkracht’ uitgevoerd met de bedoeling dit later uit te rollen in andere Achterhoekse kernen. Met de huidige voorstellen is een totale investering van ruim vier miljoen euro gemoeid, waarvan aan de provincie een bijdrage van twee miljoen wordt gevraagd.

April 2012 zijn met de provincie afspraken gemaakt over de eerste tranche van het Regiocontract, wat in totaal een provinciale bijdrage van ruim elf miljoen euro inhield. De Achterhoek heeft toen projecten ingediend die, om in aanmerking te komen voor de provinciale steun, ‘structuurversterkend’ moesten zijn en moesten passen binnen de ambities van de Achterhoek Agenda 2020. Als aanvullende eis gold dat de aanvragende partij een deel van het project zelf financiert. De komende jaren ligt de nadruk van het Regiocontract 2012–2015 vooral op het stimuleren van de speerpunten op het gebied van Innovatieve & duurzame economie, Vitale leefomgeving, Slim & snel verbinden en Kansrijk platteland, kortom de Achterhoek Agenda 2020. 

Voor de tweede tranche is nu bewust gekozen de middelen in te zetten voor slechts één programma, namelijk toekomstbestendige kernen. Aalten, Neede en Groenlo kregen al middelen uit de eerste tranche. Indien de provincie het huidige verzoek honoreert, kunnen met het extra geld de projecten in die kernen grotendeels worden afgerond. Om de gehele Achterhoek in 2020 en daarna duurzaam vitaal, aantrekkelijk en gezond te houden is nog veel meer geld nodig, maar met het Regiocontract zet de Achterhoek nu al een stap in de goede richting.

Wat betekent de krimp voor de voorzieningen in de Achterhoek en hoe ga je daar als raads- of Statenlid bestuurlijk mee om?                                  

Die vraag stond maandag 21 januari centraal in het gemeentehuis van Berkelland in Borculo, waar de derde van een viertal thema-avonden plaatsvond in het kader van een Achterhoekse leerkring voor gemeenteraads- en Statenleden. Doel van de leerkring is om met hen in gesprek te gaan over de gevolgen van de bevolkingsontwikkeling in de Achterhoek aan de hand van vier thema’s die worden ingeleid door deskundigen. Deze keer stond het hanteren van regionale afwegingskaders voor voorzieningen op de agenda.

De avond begon prikkelend met een quiz. De ongeveer vijftig aanwezigen konden antwoord geven op een viertal vragen over voorzieningen in de Achterhoek door een rode of groene kaart omhoog te houden. Eén vraag was bijvoorbeeld: “Hoeveel van de 137 kernen in de Achterhoek hebben maximaal twee voorzieningen?” (antwoord: 92 kernen). Patricia Hoytink-Roubos, raadslid in Berkelland, beantwoordde als enige alle vragen correct.

Twee deskundigen presenteerden vervolgens hun visie op het thema. Stedenbouwkundige Enno Zuidema ging in op zijn onderzoek in de krimpende Eemsdelta in Oost-Groningen, waar samen met bewoners is gekomen tot een woon- en leefbaarheidsplan. Daarin is gekozen voor een robuuste ruimtelijke structuur, met drie centrale kernen met regionale verzorgende functies, enkele complete centrumdorpen waar huisartsen, scholen en winkels aanwezig zijn en tot slot woondorpen met weinig voorzieningen. Volgens Zuidema heeft leefbaarheid te maken met de afstand tot een ziekenhuis, scholen, winkels en professionele zorg, maar draait het zeker ook om kleine zaken in de woonomgeving, zoals straatlantaarns, een grasveld om te voetballen, een huisarts in de buurt en de mogelijkheid voor kinderopvang.

Tweede deskundige van de avond was Joop Hofman, een fervent voorstander van burgerparticipatie: “Participatie is het met elkaar bezig zijn en onderhandelen in allerlei vormen.” Hofman acht het van belang los te komen van standaardmodellen en te leren werken met chaotische modellen. Daar zijn gangmakers voor nodig die op hun eigen manier te werk gaan en niet in bestaande structuren zitten. Zij bedenken oplossingen op een afwijkende manier en kunnen veranderingen tot stand brengen. Hofman: “Zulke gangmakers hebben je onder de inwoners van elk dorp. Die hebben geen last van gemeentelijke grenzen en zijn slim genoeg om te beseffen dat er te veel zwembaden zijn. De politiek moet niet altijd haar stempel willen drukken op plannen, maar accepteren dat ontwikkelingen uit de samenleving ook goed kunnen zijn.”

De deelnemers gingen na de presentaties in groepjes uiteen om aan de hand van twee stellingen te discussiëren over het thema. Hieruit kwam onder andere naar voren dat er geprobeerd kan worden om de standaardmodellen los te laten, maar dat initiatieven vaak worden geremd vanwege een gebrek aan geld. Een andere belangrijke bevinding was dat voorzieningen beter in stand kunnen worden gehouden door te investeren in sociale cohesie in plaats van in steen.

Muzikant Bart Kiers sloot de avond af met een muzikale samenvatting getiteld ‘Zij die ouder worden’.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken organiseert deze leerkring samen met de provincie Gelderland en de Regio Achterhoek in het kader van de Achterhoek Agenda 2020.

Download hieronder de presentaties van de deskundigen:
Presentatie Enno Zuidema
Presentatie Joop Hofman

In de Achterhoek is zojuist gestart met het proefproject ‘Hoe courant is uw pand?’. Doel is de particuliere woningvoorraad aantrekkelijker te maken. Met onder andere verleidingsplanologie, aangepaste regels en financiële arrangementen wil de Achterhoek particulieren op een slimme manier laten investeren in hun eigen woning en woonomgeving. De pilot is opgezet door Regio Achterhoek, Achterhoek Duurzaam Verbouwen en Stec Groep, een specialist op het gebied van vastgoed en planologie. Veel andere Achterhoekse partijen zijn ook betrokken, zoals gemeenten, Bouwend Nederland Oost en de Achterhoekse Rabobanken.

De ‘Hoe courant is uw pand?’-aanpak legt het initiatief bij particuliere woningeigenaren zelf en bestaat uit:

• trainingen ‘Hoe courant is uw pand?’ voor particuliere woningbezitters;
• rondetafelgesprekken met particuliere woningbezitters op meerdere plekken in de Achterhoek;
• het vergroten van het bewustzijn bij woningbezitters over wat een aantrekkelijke, levensloopbestendige en energiezuinige woning financieel oplevert, door waardebehoud van de woning, minder risico’s en lagere maandlasten;
• concrete acties die de courantheid van de woning verbeteren en wat een straat, wijk of kern hieraan gezamenlijk kan doen.

Aan gemeenten wordt gevraagd hun planologiebeleid en woningbouwregels zodanig aan te passen dat initiatieven van particuliere woningeigenaren maximaal worden gestimuleerd (‘verleidingsplanologie’). Ten slotte is een optimale ondersteuning door banken en financiers noodzakelijk, in de vorm van passende financiële arrangementen voor woningbezitters.

De pilot past uitstekend bij de Achterhoek door de actuele krimp- en vastgoedproblematiek, de kansen die er in de bestaande woningvoorraad zijn en het bekende ‘naoberschap’, waarbij partijen elkaar verder willen helpen. De pilot vindt plaats in het kader van de Achterhoek Agenda 2020, waarin ondernemers, overheid en maatschappelijke organisaties samen werken aan een duurzaam vitale, aantrekkelijke en gezonde regio in 2020 en daarna. Het Rijk heeft dit project de pilotstatus gegeven.

Regio Achterhoek heeft in 2004 verzocht om een subsidie van ruim vijf miljoen euro voor de omvangrijke saneringsoperatie van de voormalige ambulancedienst en meldkamer in de Achterhoek. Het College Saneringskosten Zorginstellingen (CSZ) heeft eind 2012 bekend gemaakt dat dit verzoek is gehonoreerd. Daarmee is een langlopend onderhandelingstraject succesvol afgesloten. De acht Achterhoekse gemeenten hoeven deze kosten dus niet op zich te nemen.

Al in 2001 werd de CPA-meldkamer (Centrale Post Ambulancevervoer), toen nog gevestigd in het kantoor van Regio Achterhoek, ondergebracht bij de meldkamer van de nieuwe Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland in Apeldoorn. In 2004 werden verschillende ambulancediensten in het oosten van het land, waaronder die van de Achterhoek, samengevoegd tot de Regionale Ambulancevoorziening Noord- en Oost-Gelderland. Reden hiervoor was nieuwe wetgeving vanuit het Rijk, die opschaling en fusies van hulpdiensten tot gevolg had.

Begin 2011 liet het CSZ weten de subsidie niet te willen toekennen. Na een lange bezwaarprocedure tot aan de Raad van State toe, keert het CSZ het bedrag alsnog uit. De gelden zijn onder andere nodig om nog lopende verplichtingen te betalen en om tekorten te dekken die in het verleden waren ontstaan.

Lees ook: gelderlander.nl/regio/achterhoek/vijf-miljoen-voor-regio-achterhoek-voor-afstoten-ambulance-1.3602440

De ‘ECHT Achterhoek Student Tour’ (EAST) naar het Glazen Huis van Serious Request in Enschede vond plaats op 21 december. Achterhoekse studenten kregen de kans om gezamenlijk met een speciale bus af te reizen naar Enschede. Achterhoek 2020 Jong organiseerde de tour.

Inzamelingsactie
Een deel van de meereizende studenten die studeren aan het Graafschap College, heeft zich de afgelopen tijd ingespannen voor Serious Request. Hun ingezamelde geld werd vrijdag tijdens de Echt Achterhoek Student Tour aangeboden bij het Glazen Huis. Een schitterend bedrag van €4,057,- werd dankbaar in ontvangst genomen. In de ‘Chequebox’ naast het Glazen Huis hebben de Achterhoekse jongeren, in ECHT Achterhoek shirts, voor de camera hun actie toegelicht.

Echt Achterhoek
Mede door de opvallende shirtjes maakten de Achterhoekse jongeren hun debuut op nationale TV. Ook via Social Media werd hier veel aandacht aan besteed. De camera op het plein wist de groep jongeren snel te vinden met hun ‘ECHT Achterhoek’ shirts en de meegebrachte cheque voor het goede doel. Bij de glazen ‘NOS op 3 studio’ mocht een delegatie voor de camera dan ook met deze outfit een zelfbedacht journaal presenteren. De meegereisde studenten wonen momenteel in verschillende steden in Nederland, maar hebben één gemene deler: de Achterhoek. Achterhoek 2020 Jong moedigt jongeren middels dit soort evenementen aan om zich elders te ontwikkelen als zij dat willen, maar de Achterhoek wél in hun achterhoofd te blijven houden als vertrouwde, sociale en gezellige plek om terug te keren.

Achterhoek 2020 Jong
Achterhoek 2020 Jong is het geheel van jongereninitiatieven in de Achterhoek, die zich op initiatief van Regio Achterhoek verenigd hebben en onder één vlag op meerdere manieren samenwerken aan het aantrekken en behouden van jongeren voor de regio. De jongereninitiatieven die zich tot nu toe samen met Regio Achterhoek verenigd hebben in Achterhoek 2020 Jong zijn: JongAchterhoek (JA), De Glazen Campus, Jonge Ambtenaren Achterhoek (JAA), ECHT Achterhoek in Utrecht, Innovar, WIC, Achterhoek Werkt, Media11 en SKEP Media.
EAST was een ludieke aftrap voor de komende jaren waarin Achterhoek 2020 Jong gezamenlijk meerdere projecten zal oppakken op het gebied van wonen, arbeidsmarkt en recreatie in de Achterhoek. Elk project met een eigen projectteamsamenstelling, zodat de jongereninitiatieven elkaar zo goed mogelijk kunnen helpen en versterken.

___________________________________________________________________________________

Vanaf januari 2013 gaat hij zich voor de Regio Achterhoek inzetten als procesmanager voor de Achterhoek Agenda 2020… maar wie is André Oosterink? 

Ik ben in 1971 geboren uit ECHT Achterhoekse ouders en in Dinxperlo (euregionaal) opgegroeid. Zo zat ik samen met Duitse kleuters in de kleuterklas, ging ik naar Duitse en Nederlandse kinderfeestjes en gingen we schoolzwemmen in Süderwick. Een unieke samenwerking destijds tussen Dinxperlo en Süderwick en voor ons als kinderen was er helemaal geen grens, hoewel ik als kind uren heb staan kijken bij de slagbomen van de grensovergang in Dinxperlo en me nog heel goed dat oude dametje kan herinneren dat haar hoed af moest zetten van waaronder een hele slof sigaretten tevoorschijn kwam…

Toch verdween die Duitse oriëntatie een beetje naar de achtergrond toen ik ging studeren in Arnhem (HEAO: Economie en logistiek) en Nijmegen (Universiteit: Bedrijfskunde) en daarna met mijn Achterhoekse vriendin en inmiddels vrouw naar Bunnik (vlakbij Utrecht) verhuisde om te gaan werken voor grote bedrijven en overheidsinstellingen in de Randstad.

Hoewel mijn vrouw en ik de randstedelijke jaren niet hadden willen missen, zijn we blij dat we nu onze plek hebben gevonden in Aalten in de Achterhoek, waar we ons helemaal thuis voelen en wi-j weer un mooi maoltjen plat könt praoten. En als wielrenner is het prachtig om telkens weer de hele Achterhoek te doorkruisen.

Na een klein decennium bij twee Achterhoekse gemeenten te hebben gewerkt, mag ik nu gaan werken voor de hele Achterhoek! Een regio die veel op zich af ziet komen op zowel economisch als demografisch/maatschappelijk vlak, maar waar niet lijdzaam wordt afgewacht en actief wordt ingespeeld op wat er gaat komen; die kansen ziet en over haar grenzen heen kijkt. Vooral dat laatste was voor mij als kleuter vanzelfsprekend en spreekt mij nu enorm aan! Ik wil graag bijdragen aan de succesvolle en onderscheidende samenwerking tussen de verschillende O’s, aan de samenwerking met onze Oosterburen en het grijpen van de kansen die daar liggen. Ik geloof daarbij echt in de grote inzet, het doorzettingsvermogen en sociale en innovatieve kracht van iedere Achterhoeker!